Tình trạng ‘sương mù não’ hậu COVID-19, nên làm gì?

Những việc làm dưới đây có thể hữu ích để các bạn cải thiện tình trạng “sương mù não” hậu COVID-19.

Theo Bộ Y tế, trong thời gian phục hồi sau COVID-19, bạn có thể gặp loạt khó khăn liên quan đến khả năng suy nghĩ của mình (được gọi là “nhận thức”). Những khó khăn này có thể bao gồm các vấn đề về trí nhớ, chú ý, xử lý thông tin, lập kế hoạch và tổ chức. Đây còn được gọi là tình trạng “sương mù não”.

Tình trạng ‘sương mù não’ hậu COVID-19, nên làm gì?

Trong thời gian phục hồi sau COVID-19, bạn có thể gặp một loạt khó khăn liên quan đến khả năng suy nghĩ của mình. (Ảnh minh họa)

Tình trạng sương mù não thường trở nên tồi tệ hơn do mệt mỏi, nghĩa là bạn càng mệt mỏi, càng nhận thấy bạn có nhiều khó khăn hơn đối với khả năng suy nghĩ của mình.

Điều quan trọng là bạn và gia đình phải nhận biết được liệu bản thân có đang gặp phải những khó khăn này hay không, vì chúng có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ, hoạt động hàng ngày và việc bạn quay trở lại công việc hoặc học tập. Nếu bạn gặp bất kỳ khó khăn nào trong số này, các việc làm dưới đây có thể hữu ích:

Giảm thiểu sự xao nhãng

Các bạn cố gắng làm việc trong môi trường yên tĩnh không có sự phân tâm. Bạn có thể sử dụng nút bịt tai nếu cần. Nếu bạn bị phân tâm khi đọc văn bản, hãy đ.ánh dấu các phần của văn bản bằng cách sử dụng giấy hoặc sử dụng ngón tay của bạn làm điểm đ.ánh dấu.

Hoàn thành các hoạt động khi ít mệt mỏi

Khi bạn làm một việc mà đòi hỏi kỹ năng tư duy, hãy lập kế hoạch cho việc này vào thời điểm bạn bớt mệt mỏi hơn. Ví dụ, nếu càng về chiều bạn càng cảm thấy mệt mỏi thì hãy làm công việc vào buổi sáng.

Thường xuyên nghỉ giải lao

Nếu vấn đề trở nên tồi tệ hơn do mệt mỏi, hãy làm việc trong thời gian ngắn hơn và nghỉ giải lao.

Đặt mục tiêu và đích đến hợp lý

Có cái gì đó chắc chắn và rõ ràng để hướng tới sẽ giúp bạn duy trì động lực. Hãy đảm bảo bạn đặt ra các mục tiêu thực tế có thể đạt được. Ví dụ, chỉ đọc 5 trang sách mỗi ngày.

Có thời gian biểu

Bạn hãy cố gắng thiết lập lịch trình làm việc hàng ngày và hàng tuần cho mình. Nó có thể hữu ích nếu bạn lập kế hoạch các hoạt động trước thời hạn. Điều đó cũng có thể sẽ hữu ích nếu bạn ghi chép lại, hoặc chia nhỏ mọi thứ thành các phần có thể quản lý được.

Sử dụng các biện pháp khuyến khích

Khi bạn đạt được mục tiêu hoặc mục đích, hãy tự thưởng cho mình – thử làm điều gì đó rất đơn giản, chẳng hạn như uống một tách trà hoặc cà phê, xem tivi hoặc đi dạo.

Làm một hoạt động một lần

Bạn đừng vội vàng hoặc cố gắng tiếp nhận quá nhiều thông tin cùng một lúc, vì điều này có thể dẫn đến sai lầm trong xử lý thông tin.

Trợ giúp

Sử dụng danh sách, ghi chú, nhật ký và lịch có thể giúp hỗ trợ trí nhớ và thói quen của bạn.

Bài tập trí não

Bạn có thể thử những sở thích mới, giải câu đố, trò chơi chữ và số, các bài tập trí nhớ hoặc đọc để giúp bạn suy nghĩ. Bắt đầu với các bài tập trí não thách thức bạn nhưng có thể đạt được và tăng độ khó khi bạn có thể. Điều này rất quan trọng để giữ cho bạn có động lực.

Ngoài ra, các biện pháp nâng cao thể trạng, các chiến lược làm giảm căng thẳng có thể cải thiện tình trạng sương mù não như ngủ đủ giấc và đúng giờ, tập thể dục, thư giãn, suy nghĩ tích cực, chế độ ăn uống hợp lý, tránh các chất tác động tâm thần như rượu, bia, chất kích thích…

Viêm gan bí ẩn ở t.rẻ e.m có thể liên quan tới siêu kháng nguyên COVID-19

Theo nghiên cứu mới nhất đăng tải trên tạp chí y học uy tín Lancet, hơn 300 ca viêm gan bí ẩn trên toàn cầu có thể do siêu kháng nguyên COVID-19 gây ra.

Hơn 300 ca viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân (hay thường biết tới là căn bệnh viêm gan bí ẩn) ở t.rẻ e.m tại hơn 20 quốc gia trên khắp thế giới có thể liên quan tới siêu kháng nguyên coronavirus. Đây là thông tin mới nhất đăng tải trên tập san chuyên san gan mật của tạp chí y học danh tiếng Lancet (The Lancet Gastroenterology and Hepatology).

Ít nhất 348 ca viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở t.rẻ e.m đã được ghi nhận tại một số nước bao gồm Anh quốc, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Israel và Nhật Bản.

Hầu hết t.rẻ e.m xuất hiện các triệu chứng đường tiêu hóa ở giai đoạn đầu, sau đó đến vàng da và một vài trường hợp là suy gan cấp tính. Tuy nhiên, không phát hiện nhiễm virus viêm gan A, B, C, D, E trong những trường hợp viêm gan bí ẩn kể trên.

Tình trạng ‘sương mù não’ hậu COVID-19, nên làm gì?

Trẻ được tiêm phòng vaccine ngừa COVID-19 ở Tel Aviv, Israel. (Nguồn ảnh: Xinhua).

Các nhà khoa học cho rằng những ca viêm gan cấp tính ở t.rẻ e.m gần đây có thể là hậu quả của nhiễm COVID-19 đã tạo ra một ổ chứa virus trong đường ruột, tiếp đó nhiễm adenovirus.

Sau khi nhiễm COVID-19, ổ chứa virus có thể dẫn tới kích hoạt tế bào miễn dịch trung gian siêu kháng nguyên lặp lại, chẳng hạn như Hội chứng Viêm đa hệ thống (MIS-C) – di chứng hậu COVID-19 nghiêm trọng ở trẻ.

Nếu xuất hiện ổ chứa virus và sau đó trẻ lại bị nhiễm adenovirus (AdV), tác động qua trung gian của siêu kháng nguyên này có thể nghiêm trọng hơn và có thể dẫn tới những bất thường ở miễn dịch như đã ghi nhận ở các ca viêm gan cấp tính gần đây.

Theo bà Isabella Eckerle (người đồng đứng đầu Trung tâm các bệnh truyền nhiễm mới nổi tại Bệnh viện Đại học Geneva), không thể loại trừ khả năng viêm gan cấp tính ở t.rẻ e.m sau nhiễm COVID-19.

Theo bà, giả thuyết này thuyết phục hơn là giả thuyết mầm bệnh adenovirus gây ra viêm gan bí ẩn mà Cơ quan An ninh Y tế Anh đưa ra trước đó. Bởi lẽ, không hề phát hiện ra adenovirus khi sinh thiết gan những trẻ mắc viêm gan cấp tính ở thời điểm hiện tại.

Coronavirus sống dai dẳng ở đường ruột của t.rẻ e.m thường dẫn tới protein virus liên tục thâm nhập tế bào biểu mô đường ruột, dẫn tới kích hoạt hệ miễn dịch. Và sự kích hoạt tế bào miễn dịch qua trung gian siêu kháng nguyên này đã được xác định là căn nguyên gây ra Hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C) ở trẻ, theo kết quả nghiên cứu.

Hội chứng viêm đa hệ thống có liên quan tới nhiễm COVID-19. Hội chứng này đã gây quan ngại rộng rãi kể từ tháng 4/2020, bởi nó gây viêm đa tạng bao gồm tim, phổi, não, da, mắt, dạ dày và gan. Trong những trường hợp rất nặng, thậm chí có thể dẫn tới suy đa tạng và nguyên nhân gây ra t.ử v.ong ở trẻ.

Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng, việc kiểm tra phân của những trẻ mắc viêm gan cấp tính được khuyến cáo trong tình huống hiện nay. Nếu tìm thấy bằng chứng kích hoạt hệ miễn dịch qua trung gian siêu kháng nguyên coronavirus, nên cân nhắc phác đồ điều trị điều hòa miễn dịch ở trẻ mắc viêm gan cấp tính nặng.

Ngoài ra, Israel gần đây cũng ghi nhận những ca viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở 12 t.rẻ e.m. 11 trẻ trong số này nhiễm COVID-19 trong vòng 1 năm nay, theo tờ Jerusalem Post.

Các chuyên gia y tế Israel cũng cho truyền thông biết rằng, sau khi loại trừ tất cả các khả năng, mẫu số chung của tất cả các ca viêm gan bí ẩn này là đã từng mắc COVID-19 khoảng 3 tháng rưỡi trước khi viêm gan khởi phát.

Một số trường hợp nhiễm coronavirus được biết tới là có thể gây tổn hại gan, có nghĩa rằng những trường hợp viêm gan không rõ nguyên nhân này có thể là một trong những triệu chứng lâu dài của COVID-19, các chuyên gia này nhấn mạnh.

Văn phòng WHO khu vực châu Âu thông báo vào ngày 13/5 rằng các ca viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở t.rẻ e.m dưới 16 t.uổi ở khu vực cho thấy 70% trong số này nhiễm COVID-19.

Qua theo dõi tiến triển bệnh, tỷ lệ ca viêm gan nặng chiếm tới 15,4%. Dựa theo số liệu tiêm chủng vaccine COVID-19, có đến 83,9 % trường hợp mắc viêm gan bí ẩn này chưa được tiêm phòng COVID-19.

Các chuyên gia y tế cũng bày tỏ lo ngại về việc để cho một loại virus mới lây lan không kiểm soát ở trẻ mà phần lớn chưa được tiêm phòng, không hay biết gì về tác động lâu dài của COVID-19.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *